با توجه به اهمیت صنعت حمل و نقل ریلی در توسعه زیرساخت‌‌های ارتباطی و نقش زیربنایی آن در فرآیند رشد اقتصادی کشور، گسترش خطوط ریلی در اولویت برنامه‌‌های هر کشور است. ایجاد و توسعه خطوط ریلی و عبور از عوارض متعدد مسیر نیاز به طرح هندسی مناسب دارد.

مسائل و مشکلات موجود

طراحی هندسی راه‌آهن اگرچه از بسیاری جهات مشابه طرح هندسی راه می‌باشد، لیکن یک سری ویژگی‌‌های خاص خود را داراست و با شناخت و آگاهی مهندسین از آن‌‌ها بهینه ترین طرح ممکن ارائه خواهد شد. در طراحی هندسی راه‌آهن، علاوه بر  رعایت الزامات و نکات فنی ارائه شده در نشریه 279، 355، 288، 301، 394 و 295 سازمان مدیریت و برنامه ریزی، باید به عوامل اقتصادی مؤثر بر آن، خصوصیات و شرایط حریم راه‌آهن و جنبه‌‌های محیط زیستی احداث و بهره‌برداری توجه ویژه نمود. به منظور رعایت این الزامات، یکی از بهترین روش‌‌های مورد استفاده در دنیا استفاده از ژئوسنتتیک‌‌ها در تقاطعات غیر همسطح است.

در پروژه‌‌های ریلی وجود عوارض مختلف زمین از جمله رودخانه‌‌ها، دره‌‌ها و همچنین تقاطعات متعدد با دیگر مسیر‌های ریلی و جاده‌‌های موجود، موجب می‌شود که ملزم به ساخت روگذر یا زیرگذر‌های متعدد در مسیر شویم. از سویی یکی از مشکلات رایج در پروژه‌‌های عمرانی در اجرای رمپ و یا کوله پل‌‌ها، تأمین زمین کافی برای اجرای شیب پایدار خاکریزی است. تملک زمین و کاهش حجم عملیات خاکریزی نیز از دیگر دغدغه‌‌های کارفرما در اجرای رمپ و کوله پل‌هاست.

راه حل ژئوسنتتیکی

یکی از روش‌‌های رایج مسلح سازی خاک در دنیا، تسلیح خاک موجود با لایه‌‌های ژئوگرید است. محصول ژئوگرید ژئوپارسیان با توزیع تنش و افزایش قفل و بست دانه‌‌های خاک باعث تقویت آن شده و مقاومت برشی خاک را به مقدار قابل توجهی افزایش می‌دهد. از این محصول در لایه‌‌های مختلف خاکی در فواصل مشخص استفاده می‌شود که بصورت شماتیک در مقطع زیرآورده شده است.

همانطور که گفته شد اجرای پل، کوله پل و رمپ خاک مسلح ژئوگریدی در مقایسه با اجرای خاکریز با شیب پایدار در پروژه‌‌های راه آهن موجب کاهش حجم عملیات خاکی می‌شود همچنین با توجه به اهمیت رعایت حریم راه آهن و رعایت مسائل محیط زیستی در طرح هندسی، این روش یکی از مؤثرترین روش‌‌های مورد استفاده توسط مهندسین در جهان است.

کوله و رمپ ژئوگریدی، راه آهن اصفهان - شیراز
کوله و رمپ ژئوگریدی، راه آهن اصفهان – شیراز

کاربرد ژئوگرید در رمپ و کوله پل‌‌ها

ژئوگرید‌ها بعنوان تقویت کننده خاک در لایه ‌های مختلف خاک کوبیده شده قرار می‌گیرند و میزان مقاومت برشی خاک را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند.

ژئوگرید در خاک مسلح

کاربرد ژئوتکستایل در تقاطعات غیر همسطح راه آهن

ژئوتکستایل‌‌ها در رمپ و کوله پل‌‌ها به منظور حفظ هندسه خاک و جلوگیری از مخلوط شدن دانه بندی خاک و همچنین ایجاد زهکشی مناسب به کار می‌رود. این محصول در نمای دیوار به منظور ایجاد لایه فیلتر مابین مصالح زهکش و خاک کوبیده شده قرار می‌گیرد.

ویژگیها و مزایای استفاده از ژئوگرید GPgrid-Geogrid در رمپ و کولهی پل‌‌ها

  • اجرای کوله‌‌های باربر و غیرباربر در پل‌‌ها
  • اجرای رمپ پل‌‌ها
  • امکان اجرای کوله‌‌ها و رمپ‌‌های قائم
  • عدم محدودیت در ارتفاع
  • امکان تطابق اجرای کوله‌‌ها و رمپ‌‌های ژئوگریدی با سایر بخش‌‌های پل
  • امکان اجرای نما‌های متنوع در بدنه پل
  • کاهش هزینه‌‌های پروژه نسبت به روش‌‌های مشابه از قبیل دیوار حائل بتنی و خاک مسلح با تسمه‌‌‌های فولادی

 مراحل اجرای رمپ و کولهی پل‌‌های ژئوگریدی

1- آماده سازی سطح خاک

2- پهن کردن و برش ژئوگرید‌ها

3- اجرای لایه زهکش و نما

4- ریختن، پخش و تراکم مصالح خاکی روی ژئوگرید‌ها و تکرار عملیات تا رسیدن به خط پروژه

 

 انواع نماهای قابل اجرا

با توجه به جدا بودن عملکرد نما از رمپ و کوله‌ی پل‌‌های ژئوگریدی، انواع مختلف نما‌ها در این سازه‌‌ها بنا به نظر کارفرما قابل اجرا است.

 

پروژه‌های انجام شده در خطوط ریلی با استفاده از محصولات ژئوپارسیان

تقاطع غیرهمسطح ورودی شهرک صنعتی بناب با راه آهن

تقاطع غیرهمسطح ورودی شهرک صنعتی بناب با راه آهن

کارفرما: شرکت شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان شرقی
محل اجرا : استان آذربایجان شرقی – شهرک صنعتی بناب
سال ساخت : 93
مشاور : بخش مشاور معاونت عمرانی شهرک صنعتی استان آذربایجان شرقی
پیمانکار : شرکت پاراد راه
دسته‌ها: راه آهن, رمپ و کوله پل
احداث ديوارحائل ژئوگريدي زير گذر راه آهن نيشابور

احداث ديوارحائل ژئوگريدی زير گذر راه آهن نيشابور

کارفرما: اداره نگهداري خط راه آهن جمهوري اسلامي ايران
محل اجرا : استان خراسان - نيشابور- تقاطع محور با راه آهن
سال ساخت : 87
مشاور : مهندسين مشاور هراز راه
پیمانکار : شركت جهاد نصر يزد - شركت بهسازان محك
محصول مصرفی در پروژه : ژئوگرید خاکی
دسته‌ها: دیوار حائل و خاک مسلح ژئوگریدی, راه آهن, ژئوگرید خاکی

احداث دیوارحائل ژئوگریدی تقاطع راه آهن– پل آپرین اسلامشهر

کارفرما: اداره کل راه و ترابری استان تهران
محل اجرا : استان تهران –اسلامشهر–پل تقاطع راه آهن–پل آپرین
سال ساخت : 1388
مشاور : مهندسین مشاور پاسار
دسته‌ها: دیوار حائل و خاک مسلح ژئوگریدی, راه آهن, رمپ و کوله پل, ژئوگرید خاکی

تقاطع غیرهمسطح ورودی شهرک صنعتی بناب با راه آهن

کارفرما: شرکت شهرک های صنعتی استان آذربایجان شرقی
محل اجرا : استان آذربایجان شرقی – شهرک صنعتی بتاب
سال ساخت : 1392
مشاور : بخش مشاور معاونت عمرانی شهرک صنعتی استان آذربایجان شرقی
دسته‌ها: دیوار حائل و خاک مسلح ژئوگریدی, راه آهن, راهسازی, رمپ و کوله پل