امروزه استفاده از انرژی‌های فسیلی و انتقال آن به پهنه وسیع جغرافیایی کشور عزیزمان ایران و دیگر مناطق جهان امری بسیار مهم است. به منظور اجرای خطوط لوله نفت و گاز، عبور از مناطق مختلف جغرافیایی که دارای عوارض متعدد طبیعی و مصنوعی است، با در نظر گرفتن استانداردهای لازم این صنعت و کمترین هزینه همواره از چالش‌های مهم پیش روی مهندسین بوده است.
مسائل و مشکلات موجود
- برخی از چالش‌های پیش روی مهندسین در این گونه پروژه‌ها به شرح ذیل می‌باشد:
- وجود بسترهای سست، باتلاقی و لجنی در مسیر خطوط انتقال
- تخریب مسیر خطوط لوله به علت عدم زهکشی مناسب
- جداسازی خاک بستر نامناسب از مصالح مورد استفاده در مسیر خطوط انتقال
همانطور که اشاره شد از مشکلات رایج در پروژه‌های خطوط لوله انتقال وجود بسترهای سست، لجنی و باتلاقی در مسیر است. یکی از روش‌های رایج افزایش ظرفیت باربری خاک‌های سست در دنیا، تسلیح خاک موجود در محل با لایه‌های ژئوگرید دو سویه است.
همچنین به منظور حفظ هندسه خاک و جلوگیری از مخلوط شدن لایه‌های مختلف مصالح مرغوب و نامرغوب زیرسازی آن، می‌توان از ژئوتکستایل استفاده کرد.
راه حل ژئوسنتتیکی
یکی از روش‌های رایج مسلح‌سازی خاک در دنیا، تسلیح خاک موجود با لایه‌های ژئوگرید است. محصول GP_Grid ژئوپارسیان با توزیع تنش و افزایش قفل و بست دانه‌های خاک باعث تقویت آن شده و مقاومت برشی خاک را به مقدار قابل توجهی افزایش می‌دهد.
کاربرد ژئوگرید در خاک مسلح
ژئوگریدها بعنوان تقویت کننده خاک در لایه‌های مختلف خاک کوبید شده قرار می‌گیرند و میزان مقاومت برشی خاک را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند.
کاربرد ژئوتکستایل در خاک مسلح
ژئوتکستایل‌ها در در تقویت بستر به منظور حفظ هندسه خاک و جلوگیری از مخلوط شدن دانه بندی خاک و همچنین ایجاد زهکشی مناسب به کار برده می‌شوند.
ویژگی‌ها و مزایای اجرای خاک مسلح در مسیر بستر سازی خط لوله
- کاهش تنش و توزیع یکنواخت تنش‌ها در بسترسازی
- جداسازی لایه‌های مختلف بستر خط لوله در پروژه‌های خطوط لوله
- تقویت بسترهای سست و لجنی
- امکان استفاده از مصالح موجود در محل
- قفل و بست سنگ دانه‌ها و کاهش حرکت جانبی آن‌ها
- کاهش قابل ملاحظه هزینه مسیرسازی
- به حداقل رساندن تبعات محیط زیستی
- طراحی ، اجرا و تأمین مصالح ژئوگرید توسط شرکت داخلی و عدم نیاز به واردات
کاربرد ژئوسنتتیک‌ها در کنترل فروچاله‌ها
یکی از مشکلات رایج مناطق مختلف کشور، وجود فروچاله‌های ناشی از پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی است. نزدیکی این فروچاله‌ها به پروژه‌های خطوط لوله و همچنین راه و ابنیه موجب مشکلات و نگرانی‌های متعدد در کوتاه مدت و بلند مدت می‌گردد.
ژئوگریدهای خاکی دو سویه با توجه به مقاومت بسیار بالا، توزیع یکنواخت تنش و از بین بردن تمرکز تنش‌هایی که دارند، به منظور کنترل فروچاله‌ها عملکرد بسیار مطلوبی دارند. همچنین جهت جداسازی و زهکشی آب‌های سطحی نیز از ژئوتکستایل‌های ژئوفام استفاده می‌شود.
لذا به منظور کنترل و پوشش فروچاله‌ها استفاده از زئوسنتتیک‌ها به لحاظ اقتصادی به صرفه بوده و راهکاری موثر است.
مراحل اجرای ژئوگرید خاکی
- خاکبرداری تا رسیدن به بستر طبیعی و تسطیح
- پهن کردن ژئوگرید با همپوشانی مناسب مطابق نقشه های اجرایی
اجرای ژئوتکستایل در نما
- پخش مصالح و تراکم و اجرای لایه‌های روسازی
