پیش‌روی شن‌ها و ماسه‌های روان سبب افت کارایی سرزمین‌ها می‌شود، شور شدن کفه‌های نمکی و از بین رفتن زیست‌گاه‌ها را به همراه دارد. پیش‌روی بیابان‌ها منجر به افت بارآوری و حاصلخیزی خاک و افت تنوع‌زیستی می‌گردد و کاهش کیفیت زندگی را به همراه دارد و منجر به مهاجرت و کوچ اجباری جوامع انسانی، جانوری و گیاهی می‌شود.
ایران‌زمین به دلیل قرار گرفتن ۶/۸۸ درصد از مساحت‌اش در قلمرو سرزمین‌های خشک، از زیست‌بوم شکننده برخوردار است و نیازمند ساز و کارهای حفاظت و بازسازی منابع آبی و خاکی به شیوه پایدار است. رویکردهای پایدار و جامع‌نگر در حفاظت از محیط‌زیست، به منظور جلوگیری از پیش‌روی بیابان‌ها، کاشت گیاهان مقاوم به خشکی را توصیه می‌کنند.
ویژگی‌ها و مزیت‌های بادشکن‌ها
علاوه بر بادشکن‌ها، ایجاد آب‌گیرهای هلالی در مناطق خشک و بیابان‌ها به افزایش درختچه‌هایی نظیر گز و تاغ کمک شایانی می‌کند و سبب چند برابر شدن گیاهان مرتعی در زمین‌های بایر بیابانی می‌شود. هلالی‌های آبگیر در جنگل‌های دست کاشت و مراتع جنوبی استان تهران، شکل خاکریز کاسه‌ای است که در اطراف درختان، درختچه‌ها و بوته‌ها ایجاد می‌شود و یک بار پر شدن آن به طور قابل ملاحظه‌ای نیاز آبی یک سال درختان تاغ و بوته‌های مراتع را تامین می‌کند.
افزون بر احیا زمین‌های نیمه‌خشک در بیابان‌ها، سامانه‌های سطوح آبگیر باران به طور قابل توجهی پدیده خشکیدگی در مراتع و جنگل‌ها را نیز کاهش می‌دهند. به عنوان مثال در جنگل‌های بلوط زاگرس که به دلیل تنش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی با پدیده خشکیدگی مواجه هستند، به کمک سامانه‌های جمع‌آوری آب باران به ویژه طرح هلالی‌های آبگیر می‌توان تاب‌آوری قابل ملاحظه‌ای را در بوم‌سامانه جنگل‌ها به کمک ذخیره روان‌آب‌های سطحی ایجاد کرد. این شیوه مدیریت آب، رویکردی دانش‌بنیان در آب‌خیزداری است و می‌توان به کمک ژئوسنتتیک‌ها، کارایی و دوام آن را در بازه‌های زمانی طولانی مدت، چند برابر کرد.
بهره‌برداری خردمندانه از بارش‌های آسمانی، جلوگیری از تبخیر و هدررفت سیلاب‌ها و به کمک اقدامات آب‌خوان‌داری می‌توان زمین‌های تخریب شده ناشی از فرسایش‌های بادی و آبی را به مراتعی برای تولید علوفه، گیاهان دارویی مقاوم به خشکی و تولید انرژی‌های پاک تبدیل کرد.
روش‌های اجرا
بادشکن‌های غیرزنده گیاهی با ارتفاع حدود ۱ متر و فاصله ۱۰ متری از یکدیگر کار می‌شوند. این بادشکن‌ها تا ۱۰ برابر ارتفاع خود بر روی سرعت باد تاثیر دارند و به طور قابل ملاحظه‌ای از فرسایش‌های بادی جلوگیری می‌کنند. علاوه بر جلوگیری از حرکت شن‌های روان منطقه، با کاهش سرعت باد فرصتی را برای رشد گیاهان بومی منطقه فراهم می‌کند.
بادشکن‌های غیرزنده ساخته شده از توده انباشته گیاهان خشک، به عنوان مثال سرشاخه‌های گیاه آتریپلکس در برابر بادهای شدید فرساینده، چندان مقاوم نیستند.
استفاده از ژئوکامپوزیت‌های خاکی بر روی تپه‌های شنی که ارتفاع قابل توجهی دارند و همچنین استفاده از ژئوبگ‌ها می‌تواند راه‌حل مناسبی قلمداد شود.
در کویر کوبوکی از کیسه‌های شن به عنوان حصار بادشکن در یک برنامه سی ساله استفاده شده است. پس از ایجاد شبکه‌های یک متر در یک متر، گیاهان پیش‌قراول مقاوم به خشکی در کویر، مستقر شده‌اند و زادآوری و بذر گیاهان همراه با تغییر ماهیت شن‌زار در بازه‌های زمانی طولانی مدت به کمک باکتری‌هایی که از ریشه گیاهان در شن نفوذ کرده‌اند، شرایط مساعد برای تغییر بستر را فراهم آورده است.
